2.3 Finansal Sisteme Yönelik Düzenlemeler ve Diğer Operasyonlar

2.3.1 Kredi Kartı Azami Faiz Oranları

2020 yılı Kasım ayından itibaren kredi kartı işlemlerinde uygulanacak azami faiz oranları; güncel piyasa koşullarını yansıtan, öngörülebilir ve kurala bağlı bir yöntem ile belirlenmeye başlanmıştır. Söz konusu oranların belirlenmesinde Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2020/4) çerçevesinde hesaplanan referans oran esas alınmaktadır.

Kredi kartları vasıtasıyla yapılan nakit çekim veya kullanım işlemlerinde uygulanacak aylık azami akdi faiz oranı için aylık referans orana eklenen 131 baz puanın 189 baz puan olarak değiştirilmesine ve değişiklik çerçevesinde hesaplanan oranların 16 Mart 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere ilan edilerek uygulanmasına karar verilmiştir. Ayrıca, Türk lirası cinsinden kredi kartı işlemlerinde (nakit çekim veya kullanım işlemleri hariç) uygulanacak aylık azami akdi faiz oranının aylık referans orana 55 baz puan yerine 114 baz puan eklenerek belirlenmesine ve değişiklik çerçevesinde hesaplanan oranların 6 Nisan 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere ilan edilerek uygulanması kararlaştırılmıştır.

27 Eylül 2024 tarihinde yapılan değişiklikle, borçlanma davranışının sınırlandırılması ve iç talepteki dengelenmeye katkı vermesi amacıyla 1 Kasım 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere bireysel kredi kartı işlemlerinde uygulanacak aylık azami akdi faiz oranı dönem borcu bakiyesine göre farklılaştırılmış ve kurumsal kredi kartı işlemlerinde uygulanacak azami faiz oranları yükseltilmiştir. Buna göre, Türk lirası cinsinden kredi kartı işlemlerinde (nakit çekim veya kullanım işlemleri hariç) uygulanacak aylık azami akdi faiz oranının dönem borcu bakiyesi;

• 25 bin Türk lirasının altında olan bireysel kredi kartları için referans orana 39 baz puan,
• 25 bin Türk lirası ile 150 bin Türk lirası arasında olan bireysel kredi kartları için referans orana 114 baz puan,
• 150 bin Türk lirasının üzerinde olan bireysel kredi kartları ile dönem borcuna bakılmaksızın kurumsal kredi kartları için referans orana 164 baz puan eklenerek belirlenmesine karar verilmiştir. Ayrıca, bireysel kredi kartı borçlarının yapılandırılmasında kullanılacak azami faiz oranı referans oran ile sınırlandırılmıştır.

Bu çerçevede, Ocak-Ekim 2024 döneminde kredi kartı işlemlerinde uygulanan azami akdi ve gecikme faiz oranları Tablo 2.3.1.1’de, Kasım-Aralık 2024 döneminde uygulanan oranlar ise Tablo 2.3.1.2.’de gösterilmektedir.

Tablo 2.3.1.1. Ocak - Ekim 2024 Döneminde Kredi Kartı İşlemlerinde Uygulanacak Azami Faiz Oranları (%)

Tablo 2.3.1.2. Kasım - Aralık 2024 Döneminde Kredi Kartı İşlemlerinde Uygulanacak Azami Faiz Oranları (%)

2.3.2 Ücret Düzenlemeleri

2.3.2.1 Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretler

Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2020/4) kapsamında, bankaların sundukları ürün ve hizmetler karşılığında ticari müşterilerden alabilecekleri ücretler düzenlenmiştir. Tebliğ’in amacı bankaların ticari müşteriler ile gerçekleştirdiği işlemlerde öngörülebilirliğin ve şeffaflığın artırılması, kavram ve terim birliğinin sağlanması ve aşırı ücretlendirmenin önlenmesidir.

2020/4 sayılı Tebliğ’de, 28 Haziran 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan düzenleme ile değişiklik yapılmıştır. Bu çerçevede, 1 Temmuz 2024 tarihinden itibaren kullandırılan ticari kredilerde azami erken kapama ücretinde yöntem değişikliğine gidilmiştir. Buna göre, sabit faizli Türk lirası krediler için kredi faiz oranı ve kalan ağırlıklı ortalama vadeyi; sabit faizli döviz cinsi kredilerde sabit bir oran ile kalan ağırlıklı ortalama vadeyi esas alan ve detayları Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Uygulama Talimatı’nda yer alan bir formül belirlenmiştir. Değişken faizli kredilerde ise erken ödeme ücreti azami yüzde 2 olarak düzenlenmiştir.

Ayrıca, 2020/4 sayılı Tebliğ kapsamında ticari müşterilerden alınan ücretlere ilişkin olarak 2024 yılında yaklaşık 330 adet başvuruya cevap verilmiştir.

2.3.2.2 Bankalarca Finansal Tüketicilerden Alınabilecek Ücretler

7 Mart 2020 tarih ve 31061 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2020/7 Sayılı Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ ile kuruluşların sundukları ürün ve hizmetler karşılığında finansal tüketicilerden alabilecekleri ücretler düzenlenmiştir. 2020/7 sayılı Tebliğ’in amacı, kuruluşlar tarafından finansal tüketicilere sunulan ürün veya hizmetlere ilişkin olarak faiz veya kâr payı dışında alınacak her türlü ücret, komisyon ve masraf türleri ile bunlara ilişkin usûl ve esasların belirlenmesidir.

2020/7 sayılı Tebliğ kapsamında finansal tüketicilerden alınan ücretlere ilişkin olarak 2024 yılında çeşitli kanallardan alınan yaklaşık 6.000 adet başvuruya cevap verilmiştir.