11.11.2004
Yeni Türk
Lirası (YTL) banknotlar, banknot basım tekniklerindeki gelişmeler izlenerek
üretilen ve dünyadaki zor taklit edilebilecek paralardan biridir. 1980’li
yılların başından itibaren büyük gelişme gösteren ve göstermeye devam eden
renkli fotokopi, masa üstü dijital donanım ve ticari baskı makineleri
teknolojilerine parelel olarak yeni güvenlik özelliklerinin banknotlarımızda
kullanılması, Bankamızın zamanında aldığı kararlarla mümkün kılınmıştır. Bu
hassasiyet, yalnız dolaşıma yeni verilen banknotlar için değil aynı zamanda
dolaşımda bulunan mevcut banknotlar için de gözetilmiştir. Ayrıca,
banknotlarımızda kamuoyuna açıklanmayan bazı güvenlik özellikleri de
mevcuttur.Yeni Türk Lirası banknotlarda TL banknotlarda bulunan güvenlik
özelliklerinin bir kısmı aynen korunarak, bir kısmı ise değiştirilerek
kullanılmış ve ayrıca bunlara ilave yeni emniyet özellikleri de kullanılmıştır.
Diğer bir deyişle YTL banknotların tamamında,
mevcut güvenlik özelliklerinden ayrı olarak değiştirmek suretiyle veya ilave
olarak;
·
Halka yönelik güvenlik özellikleri kapsamında;
- Kağıtta bulunan portre
filigran, vatandaşların daha rahat algılayabilmesi ve sahtesini kolaylıkla
tanıyabilmelerini sağlamak amacıyla, değiştirilerek daha büyük ebatlı portre filigran haline getirilmiştir.
-
Orijinal
banknotların silinerek sahte banknot yapımında kullanımını zorlaştırarak
vatandaşların sahte banknotları tanımasına yardımcı olmak amacıyla, kağıdın
imalatı sırasında kağıt yapısına filigran tekniği ile yerleştirilen ve
banknotun rakamsal değerini gösteren şeffaf görünüşlü iki boyutlu elektrotip filigran ilk defa
kullanılmıştır.
·
Para ile ilgili mesleklerde çalışanlara yönelik ancak halka açıklanmayan
iki yeni
güvenlik
özelliği tüm YTL banknotlarda geliştirilmiş ve
uygulanmıştır.
·
Yine
halka açıklanmayan ve TL banknotların çoğunda bulunmayan başka bir güvenlik
özelliği bütün YTL banknotlarda kullanılmıştır.
Banknot basımında “Klasik” emniyet özelliği olarak adlandırılan
filigran, kabartma baskı, emniyet şeridi ve özel mürekkep emniyet özellikleri,
bugünün ileri teknolojisinde de en güvenilir banknot emniyet özellikleridir ve
tüm dünyada istisnasız temel güvenlik özellikleri olarak kullanılmaktadır. Bu
nedenle, yalnız banknotlarımızda değil diğer ileri ülke banknotlarında da söz
konusu klasik emniyet özellikleri, bugün vardır ve gelecekte olmaya da devam
edecektir.
Diğer emniyet özelliklerinden olan gizli görüntü ve bütünleşik görüntü,
banknot üretiminde hiç bir maliyet gerektirmeyen sahteciliği zorlaştırma adına
kullanılan ikinci derecede önemli emniyet özellikleridir.
Burada verilebilecek ek bir
bilgi banknotlarımızın yalnız basımının değil, (ki baskı aşaması mürekkebin,
baskı makinesi üzerindeki kalıp aracılığı ile kağıt üzerine aktarılmasıdır)
genel tasarım, güvenlik özelliklerinin tasarımı, gravür, film, çeşitli kalıp
aşamalarında yapılan çalışmaların tümünün uzun yıllardır Bankamız Banknot
Matbaasında gerçekleştirilmekte olduğudur. Bu konularda oluşmuş ve dünyada
uygulanan teknolojiye paralel bilgi birikimi banknot üretim süreci ile ilgili
dışa bağımlılığı en alt düzeye indirmeye olanak vermektedir.
Kamuoyuna da açıklandığı
üzere, Yeni Türk Lirası banknotların dolaşıma verilmesi sıfır atma
operasyonunun birinci aşamasıdır. “Yeni” sözcüğünün kaldırılarak tekrar Türk
Lirasına dönüş ise sıfır atma operasyonunun son aşaması olacaktır. Belirtilen
çerçevede, YTL banknotlarının geçiş dönemi banknotları olarak görülmesi ve
operasyonun selameti açısından dolaşımdaki TL banknotları ile aynı tasarım
karakteristiklerine sahip olması özel olarak tercih edilmiştir. YTL
banknotlarının tümü, güvenlik unsurlarının azlığı nedeniyle değil, sıfır atma
operasyonunun son aşaması olarak tekrar TL’ye dönüşün ve sonuçta yeni bir seri
oluşturmanın gereği olarak ileride eş zamanlı olarak yenilenecektir.
Halkımızın açıklanan güvenlik özelliklerinden birden çoğunun
varlığını günlük kullanımda eline geçen banknotlar üzerinde araması
sahtecilikle mücadelede en etkin araçlardan birisi olacak ve bu konudaki
bilincin artmasını sağlayacaktır.