2.10.1. Uluslararası İlişkiler

11 Mayıs 2005 tarihinde Uluslararası Para Fonu (IMF) ile yapılan 19. Stand-by düzenlemesi çerçevesinde 6,7 milyar Özel Çekme Hakkı (SDR) tutarında dış finansman sağlanmıştır. Mayıs 2005-Mayıs 2008 döneminde 6 kredi dilimi halinde sağlanan finansmanın geri ödeme planı kapsamında son taksidi olan 281 milyon SDR tutarındaki anaparanın transferi; Fon nezdinde muhafaza kurumu olan TCMB tarafından 14 Mayıs 2013 tarihinde gerçekleştirilmiştir.

19 Haziran 2012’de G-20 ülkelerinin Los Cabos’ta yaptığı toplantıda ülkemizin de aralarında bulunduğu çok sayıda gelişmekte olan ülke, IMF’nin kaynaklarının güçlendirilmesi yoluyla küresel finansal istikrara katkı yapma konusundaki niyetlerini beyan etmişlerdir. TCMB, IMF’nin 15 Haziran 2012 tarihli ve 12/229 sayılı basın duyurusu çerçevesinde ve uluslararası rezervler arasında sayılmak kaydıyla söz konusu kuruluşun kaynaklarına 5 milyar ABD dolarına kadar katkıda bulunacağını açıklamıştır. IMF’nin ihtiyaç duyması halinde yapılacak mali katkının türü ve hukuki altyapısına ilişkin yürütülen müzakereler sonucunda, IMF ile TCMB arasında imzalanan “Tahvil Alım Anlaşması” 17 Ekim 2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 2013 yılında yapılan anlaşma kapsamında herhangi bir kullanım olmamıştır.

Küresel krizle birlikte en temel küresel ekonomik iş birliği platformu olarak ilan edilen G-20’nin gündemi, özellikle 2009 yılından bu yana, krizin gidişatına göre şekillenmektedir. Bir yandan küresel krizin çözümlenmesi ve etkilerinin hafifletilmesine çalışılırken, diğer yandan da küresel finansal mimarideki eksikliklerin giderilmesi yönünde adımlar atılmakta ve küresel ekonominin önümüzdeki dönemde daha güçlü, sürdürülebilir ve dengeli bir büyüme yapısına sahip olması için uluslararası irade ortaya konulmaktadır. Küresel finansal mimarinin yeniden yapılandırılmasında belirlenen temel reform alanlarından biri finansal düzenlemelerin güçlendirilmesidir. TCMB, söz konusu çalışmalara aktif bir şekilde katkıda bulunmakta, kriz çözümleme tecrübelerini aktarmakta ve küresel mimarinin dengeli bir biçimde şekillenmesi için görüşlerini dile getirmektedir. Bu kapsamda TCMB, küresel ekonomide ağırlığı giderek artan gelişmekte olan ülkelerin bakış açısını da yansıtmaktadır.

G-20’nin dönem başkanlığı 2015 yılında ülkemiz tarafından üstlenilecektir. Bu çerçevede Türkiye, G-20’nin temel yönlendirme mekanizması olan “Üçlü Yapı”ya (Troyka) 2013 yılı Aralık ayı itibarıyla dahil olmuştur. Troyka içinde kalacağı 3 yıllık süreçte ülkemiz küresel ekonomideki tartışmalara doğrudan yön verme imkânını yakalayacaktır. Dönem başkanlığına yönelik hazırlıkları yönlendirmek ve yapılacak çalışmaları etkin bir biçimde gerçekleştirmek üzere 25 Nisan 2013 tarih ve 28628 sayılı Başbakanlık Genelgesiyle Başbakan Yardımcısı başkanlığında kurulan “G-20 Dönem Başkanlığı Yönlendirme Komitesi”nde Başkan Erdem Başçı da yer almaktadır. Bu çerçevede, TCMB de dönem başkanlığına yönelik hazırlık çalışmalarına başlamıştır.

Diğer merkez bankaları ile yürütülmekte olan iletişimin ve teknik iş birliğinin artırılmasına yönelik çalışmalar 2013 yılında da devam ettirilmiş ve bu doğrultuda önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Söz konusu çalışmalar sonucunda ilk olarak 22 Mart 2013 tarihinde Almanya Merkez Bankası ile iş birliği alanlarının geliştirilmesine yönelik bir mutabakat zaptı imzalanmıştır. Benzer bir mutabakat zaptı 21 Ağustos 2013 tarihinde İtalya Merkez Bankası ile imzalanmış böylece her iki merkez bankası ile TCMB arasında iş birliğinin güçlendirilmesine yönelik önemli bir adım atılmıştır. Bu mutabakat zaptları kapsamında para politikasına ilişkin konularda üst düzey politika diyaloğu sağlanması, uzman düzeyinde karşılıklı ziyaretler gerçekleştirilmesi ve uluslararası ortak organizasyonlar düzenlenmesi öngörülmektedir.

11 Ekim 2013 tarihinde de Afganistan Merkez Bankası ile TCMB arasında ikili ilişkilerin geliştirilmesi, merkez bankacılığı alanında iş birliği ve bilgi paylaşımının güçlenmesinin hedeflendiği bir mutabakat zaptı imzalanmıştır.