MENÜ
2.9 Avrupa Birliği’ne Uyum Çalışmaları
Türkiye’nin AB tarafından aday ülke ilan edilmesiyle birlikte müzakere sürecinin ilk aşaması olan tarama süreci 3 Ekim 2005 tarihinde başlamış, 13 Ekim 2006 tarihinde tamamlanmıştır. Tarama sürecinin ardından, AB müktesebatına uyuma yönelik çalışmalar devam etmektedir. Söz konusu tarama ve müzakere sürecinde TCMB’nin katılım sağladığı fasıllarda kaydedilen gelişmeler Tablo 2.9.1’de gösterilmektedir.
TCMB’nin doğrudan ilgili olduğu “18. İstatistik” ve “32. Mali Kontrol” fasılları 26 Haziran 2007 tarihinde, “4. Sermayenin Serbest Dolaşımı” faslı ile “17. Ekonomik ve Parasal Politika” faslı sırasıyla 19 Aralık 2008 ve 14 Aralık 2015 tarihlerinde müzakerelere açılmıştır. “9. Mali Hizmetler” faslı ise 14-15 Aralık 2006 tarihlerinde gerçekleştirilen AB Hükûmet ve Devlet Başkanları Zirvesinde alınan karar uyarınca, “Türkiye’nin Kıbrıs ile ilgili yükümlülüklerini yerine getirdiği teyit edilene kadar müzakereye açılmayacak” olan sekiz fasıldan biridir. Bununla birlikte, söz konusu fasılda müktesebata uyum kapsamında 6493 sayılı Kanun, 27 Haziran 2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir. İlgili Kanun, “4. Sermayenin Serbest Dolaşımı” faslında da ilgili AB müktesebatına uyumu sağlamaktadır. “33. Mali ve Bütçesel Hükümler” faslı, 30 Haziran 2016 tarihinde müzakerelere açılmış olup, müzakerelerin geçici olarak kapatılabilmesi için Ek Protokolün tam olarak uygulanması şartı haricinde 1 adet teknik kapanış kriteri getirilmiştir.
Avrupa Komisyonu ile yürütülen teknik çalışmalar sonucunda “32. Mali Kontrol” faslının altı kapanış kriterinden üçünün karşılandığı bildirilmiştir. Söz konusu üç kapanış kriterinden biri TCMB’nin de katkı sağladığı “Euronun sahteciliğe karşı korunması için gerekli önlemleri ortaya koyan 1338/2001 sayılı Konsey Tüzüğü’ne yasal ve idari uyumun sağlanması”na ilişkin kapanış kriteridir. TCMB’nin dolaylı ilgili olduğu fasıllardan, “28. Tüketicinin ve Sağlığın Korunması” faslı 19 Aralık 2007 tarihinde, “6. Şirketler Hukuku” faslı 17 Haziran 2008 tarihinde, “16. Vergilendirme” faslı 30 Haziran 2009 tarihinde müzakerelere açılmıştır. “19. Sosyal Politika ve İstihdam” faslı için açılış kriterleri belirlenmiş olup, “2. İşçilerin Serbest Dolaşımı” faslı ise Konsey’de görüşülmeye devam etmektedir.
TCMB, Türkiye’nin AB müktesebatına uyum sürecinde katettiği gelişmenin izlenmesini ve Avrupa Komisyonuna iletilmesini sağlamak üzere T.C. Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığına, sorumlu olduğu fasıllardaki gelişmeler hakkında bilgi aktarmaya devam etmektedir.
Tablo 2.9.1: Tarama ve Müzakere Sürecinde TCMB’nin Katılım Sağladığı Fasıllarda Son Durum
| Doğrudan İlgili Fasıllar | Müzakerelerde Son Durum |
Doğrudan İlgili Olmayan Fasıllar | Müzakerelerde Son Durum |
|---|---|---|---|
| 4. Sermayenin Serbest Dolaşımı | Müzakereye açıldı. (19 Aralık 2008) |
2. İşçilerin Serbest Dolaşımı | Konseyde görüşülmeye devam etmektedir. |
| 9. Mali Hizmetler | Müzakere süreci askıya alındı. (14-15 Aralık 2006) | 6. Şirketler Hukuku | Müzakereye açıldı. (17 Haziran 2008) |
| 17. Ekonomik ve Parasal Politika |
Müzakereye açıldı. (14 Aralık 2015) |
16. Vergilendirme | Müzakereye açıldı. (30 Haziran 2009) |
| 18. İstatistik | Müzakereye açıldı. (26 Haziran 2007) |
19. Sosyal Politika ve İstihdam | Açılış kriterleri belirlendi. |
| 32. Mali Kontrol | Müzakereye açıldı. (26 Haziran 2007) Pozitif Gündem kapsamındadır. |
28. Tüketicinin ve Sağlığın Korunması | Müzakereye açıldı. (19 Aralık 2007) |
| 33. Mali ve Bütçesel Hükümler | Müzakereye açıldı. (30 Haziran 2016) |
AB ile Ekonomik ve Mali Diyalog Süreci
Avrupa Komisyonu Ekonomik ve Mali Komite Uzman Toplantısı 3 Mayıs 2018 tarihinde Brüksel’de yapılmıştır. Toplantıda Batı Balkan ülkeleri ve Türkiye’nin Ekonomik Reform Programlarının (ERP) birinci bölümüne yönelik değerlendirmeler ve ülkelerin bu değerlendirmelere verdiği cevaplar ile Avrupa Komisyonunca hazırlanan sonuç bildirgesinde talep ettikleri düzeltmeler ele alınmıştır.
15 Mayıs 2018 tarihinde Brüksel’de AB ile Batı Balkanlar ve Türkiye arasında Ekonomik ve Mali Diyalog kapsamında Yüksek Düzeyli Memurlar toplantısı gerçekleştirilmiştir. Toplantıda Avrupa Komisyonu Ekonomik ve Finansal Komitesi Sekretaryası tarafından, 3 Mayıs 2018 tarihinde Brüksel’de düzenlenen Avrupa Komisyonu Ekonomik ve Mali Komite Uzman Toplantısında aday ülkelere (Arnavutluk, Makedonya, Karadağ, Sırbistan, Bosna Hersek, Kosova, Türkiye) ilişkin Ekonomik ve Mali Komite (EFC) Sekretaryası tarafından hazırlanan Taslak Sonuç Belgesi tartışılmış ve Ekonomik ve Mali İlişkiler Konseyi (ECOFIN)-AB ile Aday Ülkeler Bakanlar Diyaloğu Toplantısında onaylanacak aşamaya getirilmiştir.
AB ile Batı Balkanlar ve Türkiye Arasında Ekonomik ve Mali Diyalog Toplantısı 25 Mayıs 2018 tarihinde Brüksel’de gerçekleştirilmiştir. Aday ülkeler ve üye ülkelerin ekonomi/maliye bakanlarının katıldığı, AB ve aday ülkeler arasında ekonomik diyalog anlamındaki en üst seviye olan toplantıda sonuç bildirgesi, 15 Mayıs 2018 tarihindeki EFC Yüksek Düzeyli Memurlar Toplantısında üzerinde anlaşıldığı haliyle kabul edilmiştir.
Diğer taraftan, Avrupa Komisyonu tarafından ilkbahar ve sonbahar olmak üzere yılda 2 kez Brüksel’de düzenlenen Aday Ülkeler Ekonomik Tahmin Toplantıları 14 Nisan ve 18 Ekim 2018 tarihlerinde yapılmıştır. Söz konusu toplantılarda, Komisyon ekonomistleri ile karşılıklı olarak, ekonomik ve finansal tahminler ile ilgili veri ve bilgi paylaşımı yapılmıştır.
Ayrıca müktesebata uyum çerçevesinde, Türkiye ile AB arasındaki Ankara Anlaşması kapsamında kurulan Türkiye-AB Ortaklık Komitesi’nin 126. Toplantısı 28 Kasım 2018 tarihinde Brüksel’de gerçekleştirilmiştir. Toplantıda, ERP’ye, AB genişleme stratejisinin ekonomik yönetişim ayağına dikkat çekilmiştir.
