MENÜ
2.10 Araştırma ve Geliştirme Çalışmaları
TCMB, akademik çalışmalara verdiği önem doğrultusunda, çalışanları tarafından hazırlanmış olan Çalışma Tebliğlerine ve Ekonomi Notlarına genel ağ sitesinde yer vermiştir. TCMB bünyesinde yapılan araştırmaların hakem değerlendirmesi sürecinden geçtikten sonra sunulduğu Çalışma Tebliğleri serisine 36 yayın eklenmiştir. Ekonomik gelişmelere dair tartışmalara zamanlı bir katkıda bulunmak ve TCMB bünyesinde Türkiye ekonomisi ve para politikası üzerine yapılan çalışmaların sonuçlarını kamuoyuyla paylaşmak amacıyla hazırlanan Ekonomi Notları kapsamında ise 14 not kamuoyu ile paylaşılmıştır.
Ayrıca makroekonomi, parasal iktisat, finans ve sermaye piyasaları, bankacılık ve finansal aracılık, makro ve mikro ihtiyati düzenlemeler, uluslararası ekonomi ve finans konularındaki çalışmaları önceliklendiren “Central Bank Review” adlı hakemli dergi dört defa yayımlanmıştır.
Öte yandan, TCMB çalışanlarının katkılarıyla hazırlanmış olan makaleler “Social Sciences Citation Index”te listelenen dergilerde yayımlanmıştır.
Araştırma ve Para Politikası Genel Müdürlüğü tarafından Banka içinden katılımcılara yönelik olarak düzenlenen seminer serisi kapsamında seminerler düzenlenmiş; bu seminerlerde Türkiye’deki ve yurt dışındaki üniversitelerden, uluslararası kuruluşlardan ve diğer merkez bankalarından katılımcılar çalışmaları hakkında sunumlar gerçekleştirmişlerdir.
Yapısal Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürlüğü, para politikasının etkinliğini sınırlandıran yapısal faktörlerin tespitine yönelik araştırmalar yapmak, kurumlar arası iş birliği çerçevesinde politika önerileri üretmek ve birim bünyesinde yer alan iş süreçlerine ilişkin kurumsal altyapıyı geliştirmek amacıyla faaliyetlerini sürdürmüştür.
Gerçekleştirilen faaliyetler dört ana başlık altında sıralanabilir: (1) Gıda Komitesi kapsamındaki çalışmalar, (2) RESİM kapsamındaki çalışmalar, (3) Türkiye ekonomisi ve para politikasına dair araştırma faaliyetleri ve (4) akademik koordinasyon faaliyetleri.
Sekretarya görevi TCMB tarafından yürütülen Gıda Komitesi Hazine ve Maliye Bakanı Sayın Dr. Berat Albayrak başkanlığında 7 defa toplanmıştır. Gıda Komitesi çalışmaları, kalıcı fiyat istikrarını sağlamaya yönelik olarak tarım ve gıda sektöründeki yapısal ve konjonktürel sorunların çözümüne odaklanmıştır.
Gıda Komitesi kararları çerçevesinde atılan yapısal ve konjonktürel adımlar, fiyat istikrarı bakış açısını merkeze alarak kurumlar arası iş birliği ile tasarlanmıştır. TCMB gıda ürünlerinde fiyat oluşumu konusundaki uzun vadeli kurumsal bilgi birikimi ile gıda fiyat gelişmelerinin izlenmesi ve bu alanda önceliklerin belirlenmesinde yönlendirici rol oynamıştır. Komite toplantılarında ilgili kurumların en üst düzeyde temsil edilmesi sayesinde gündemdeki konulara dair çözüm odaklı bir iş birliği geliştirilmiş ve somut politika tedbirleri oluşturulmuştur.
Günümüzde merkez bankaları para politikalarını kurgularken ve uygularken kullandıkları bilgi setlerini çeşitlendirmekte ve zenginleştirmekte, özellikle reel sektördeki gelişmeleri karar alma süreçlerine artan düzeyde dâhil etmektedirler.
Bu çerçevede, TCMB, firmaların karar alıcı üst düzey yöneticileri ile yüz yüze görüşmeler yaparak, ekonomik faaliyetlere ve firmaların karar alma mekanizmalarına ilişkin kapsamlı bilgi edinmekte ve ekonominin gidişatı ile ilgili reel sektör hissiyatını zamanlı bir şekilde yakından takip etmektedir. Bu görüşmelerden elde edilen bilgi, dönemsel ekonomik faaliyete (üretim‑satış, yatırım, istihdam, finansman koşulları, fiyat‑maliyet) ilişkin konjonktürel değerlendirmelerin daha sağlıklı yapılmasına katkı sağlamaktadır. Söz konusu görüşmeler, ekonomik faaliyete ilişkin gösterge ve verilerin işaret ettiği görünümün arkasındaki nedenlerin anlaşılması ve ekonomik modellerle tespit edilemeyecek bazı gelişmelerin gözlenebilmesi açısından önemli bir işlev üstlenmektedir. 2019 yılında 906’sı imalat sanayii, 518’i toptan ve perakende ticaret firması olmak üzere toplam 1.919 firma ile görüşülmüştür.
Firma ziyaretleri kapsamında para politikası uygulamaları hakkında görüş alışverişinde bulunulması ile TCMB iletişim politikasına katkı sağlanması ve reel sektör temsilcileriyle etkili bir iletişim kurulması amaçlanmaktadır. Firma karar alıcılarının uygulanan politikalara ilişkin görüşleri ve kamudan beklentileri de firma gizliliği korunarak raporlanmış ve TCMB üst yönetimine sunulmuştur. 2019 yılında İstanbul Bölge Koordinatörlüğü 656, İzmir Bölge Koordinatörlüğü 301, Ankara Bölge Koordinatörlüğü 238, Adana Bölge Koordinatörlüğü 194, Bursa Bölge Koordinatörlüğü 189 ve Samsun Bölge Koordinatörlüğü 165 firma ile görüşme gerçekleştirmiştir.
Türkiye ekonomisine dair büyüme, verimlilik, iş gücü piyasaları, dış ticaret, kamu maliyesi, tasarruf, piyasa yapısı ve rekabet, araştırma‑geliştirme, girişimcilik, beşeri sermaye, eğitim, göç ve enerji gibi başlıklarda yapısal konuların fiyat istikrarı ve para politikası perspektifinden analizi gerçekleştirilmiştir. Yapısal Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürlüğü çalışanlarının katkılarıyla hazırlanmış 17 yayın Çalışma Tebliğleri serisine eklenmiş, 6 çalışma ise Ekonomi Notları kapsamında kamuoyu ile paylaşılmıştır. Ayrıca, Yapısal Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürlüğü çalışanlarının katkılarıyla hazırlanmış 9 adet makale Social Sciences Citation Index’te listelenen dergilerde yayımlanmak üzere kabul almıştır. Yapılan bu çalışmalar ulusal ve uluslararası seminer ve konferanslarda akademisyen ve politika yapıcılara sunulmuştur.
Yapısal Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürlüğü tarafından kurum içindeki katılımcılara yönelik düzenlenen seminer serisi kapsamında 15 seminer düzenlenmiştir. Bu seminerlerde Türkiye’deki ve yurt dışındaki üniversitelerden, uluslararası kuruluşlardan ve diğer merkez bankalarından katılımcılar sunum yapmışlardır.
Enflasyonda katılık ve kalıcılıklara neden olan yapısal unsurları belirlemek, ilgili kuruluşlarla ortak çalışmalar yürütmek ve TCMB birimlerinin analiz kapasitesini geliştirmek amacıyla detaylı çalışmalar yapılmıştır. Bu kapsamda diğer kurum ve kuruluşlarla veri paylaşımını ve ortak çalışmaları hedefleyen protokoller imzalanmış, politika yapımına önemli katkı yapması beklenen veri setlerine erişim sağlanmıştır.
Banknot basımına yönelik süreç iyileştirilmesine katkı sağlamak üzere araştırma ve geliştirme çalışmaları gerçekleştirilmiştir.
Yeni Seri Banknot Tasarım Projesi çalışmalarına devam edilmiştir. E‑9 5 TL 4. Tertip Banknotların imza değişikliği çalışmaları yapılmıştır.
Banknot Matbaası Genel Müdürlüğü’nün ISO 9001 Kalite, ISO 14001 Çevre ve OHSAS 18001 İş Sağlığı Güvenliği Yönetim Sistemlerinin ilgili ISO standartlarına uygunluğu, 21‑24 Ekim 2019 tarihleri arasında Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından tetkik edilmiştir. Tetkik sonucunda, Banknot Matbaası Genel Müdürlüğü’nün ISO 9001 Kalite, ISO 14001 Çevre ve OHSAS 18001 İş Sağlığı Güvenliği Yönetim Sistemi belgeleri yenilenmiştir.
Bilişim Teknolojileri (BT) alanında birçok yazılım ve altyapı projeleri tamamlanmıştır. Siber güvenliği güçlendirme çalışmalarına devam edilmiştir.
Türk Lirası ve döviz piyasaları alanında oluşturulan yeni araçlara yönelik yazılım çözümleri ve T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığının talepleri doğrultusunda geliştirilen yeni kıymet ihraç modelleri için yazılımlar zamanlıca ve başarıyla geliştirilerek kullanıma sunulmuştur.
Kredi ve mevduat faiz oranlarının UYAP’a Entegrasyonu, T.C. Adalet Bakanlığı ile yürütülen ortak çalışmalarla tamamlanmıştır. Bu proje ile çeşitli bankacılık verileri, UYAP platformundan sorgulanabilir hale getirilmiş ve mahkeme dava süreçlerinde gereksinim duyulan verilere erişim hızlandırılmıştır.
Karar alma süreçlerine destek olabilecek nitelikte birçok veri seti, Büyük Veri Platformuna alınmış ve kullanıma başlanmıştır. Gerçek zamanlı analizler için dış kurumlardan yüksek frekanslı veri alımına ve işlenmesine yönelik altyapılar hazırlanmıştır.
Ödeme Sistemleri altyapısında Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) düzenlemeleri, Türkiye Bankalar Birliği Operasyon Çalışma Grubunun önerileri ve teknik ihtiyaçlar çerçevesinde, EFT‑EMKT Sistemi mesajlarında değişiklikler yapılmıştır.
RESİM projesi yazılımı tamamlanarak reel sektör verilerinin hızlı bir şekilde toplanması, güvenli bir şekilde saklanması ve etkin bir şekilde raporlanması sağlanmıştır.
TCMB Şubeleri, Vezne Merkezleri ve Banknot Depoları arası grup hareketlerinin ve para çekme işlemlerinin Nakit Yönetim Sistemi’nde (NYS) takip edilmesi amacıyla geliştirilen uygulamalar faaliyete geçmiştir.
İdare Merkezi ve Şubelerde kullanılan muhasebe sistemlerinin, sistemsel ve operasyonel verimliliği artırmak amacıyla birleştirilmesi için yürütülen Ortak Muhasebe Platformu çalışmaları kapsamında, Merkezi Ödeme Uygulaması ve Ortak Mükellef Uygulaması ile bağlı sistemler yenilenmiştir.
Mal ve hizmet alımlarına ilişkin süreçlerinin otomasyonla yürütülebilmesi için Merkezi Alım Platformu (MAP) sistemi geliştirmeleri yapılmıştır.
TCMB’nin sahip olduğu kültürel değerleri sergilemek ve bu değerleri geniş bir kitleye ulaştırabilmek amacıyla hizmete açılmış olan Sanal Müze genel ağ sitesi tasarım ve teknolojik altyapı olarak yenilenmiştir.
Banknot Seri Numarası Takibi Projesi kapsamında, BPS 2000 kupür inceleme makinelerinin ürettiği verilerden sağlanan örnek veri setleri üzerinden “Veri Analiz ve Gösterge Panelleri” geliştirme çalışmalarında bulunulmuştur.
