MENÜ
2.8 İletişim Faaliyetleri
TCMB, uygulamakta olduğu para politikasının etkinliğini artırmak ve sahip olduğu araç bağımsızlığının beraberinde getirdiği hesap verme sorumluluğunu yerine getirmek için etkili bir iletişim politikası yürütmeye özen göstermektedir.
Para politikası uygulamalarının ve bunların gerekçelerinin kamuoyuna açıklanması, hem politikaların daha iyi anlaşılarak desteklenmesini sağlamakta hem de para politikasının güvenilirliğini artırarak beklentilerin politika hedefleri doğrultusunda oluşmasına katkıda bulunmaktadır.
Hesap verme sorumluluğu, TCMB’nin almış olduğu kararlar ile bunların sonuçlarından ve kurumsal yönetiminden topluma karşı sorumlu olması anlamına gelmektedir. TCMB, bir taraftan fiyat istikrarını ve finansal istikrarı sağlarken, bir taraftan da topluma karşı sorumluluklarını yerine getirmek amacıyla, toplumun bütün kesimleri tarafından ulaşılabilir ve anlaşılabilir olma yolundaki yaklaşımını devam ettirmiştir.
TCMB’nin hesap verme sorumluluğuyla ilgili düzenlemeler TCMB Kanunu’nun 42. maddesinde açıkça belirtilmiştir. Hesap verme sorumluluğu çerçevesinde TCMB, analitik bilançosunu günlük olarak genel ağ sitesinde yayımlamaya devam etmiştir. Bağımsız denetimden geçmiş olan bilanço ve gelir‑gider tabloları ile denetim sonuçlarını bir rapor aracılığıyla kamuoyu ile paylaşmıştır. Benzer şekilde TCMB, aldığı politika kararlarının gerekçeleri ve bunların sonuçlarını da düzenli raporlar ve sunumlar aracılığıyla kamuoyu ile paylaşmıştır.
Uygulanmakta olan para politikası çerçevesinde, TCMB’nin temel iletişim dokümanları PPK duyuruları ve Enflasyon Raporu’dur. TCMB, daha önce duyurduğu takvime uygun olarak yayımladığı Enflasyon Raporu ile uluslararası ekonomik gelişmeleri, enflasyon, arz ve talep gelişmelerini, finansal piyasalar ve finansal aracılık ile kamu maliyesine ilişkin genel değerlendirmelerini kamuoyu ile paylaşmış; orta vadeli enflasyon öngörülerini açıklamıştır. Ayrıca Enflasyon Raporu’nda Türkiye ekonomisi ile ilgili güncel konular hakkında hazırlanan tematik kutulara da yer verilmiştir. Enflasyon Raporu 30 Ocak 2019 ve 31 Temmuz 2019 tarihlerinde Ankara’da, 30 Nisan 2019 ve 31 Ekim 2019 tarihlerinde ise İstanbul’da düzenlenen bilgilendirme toplantıları ile tanıtılmış, toplantılara basın mensuplarının yanı sıra Türkiye’deki ve yurt dışındaki ekonomist ve analistler de katılmıştır. Gerçekleştirilen tüm toplantılar TCMB genel ağ sitesinde ve sosyal medya hesaplarında canlı olarak yayımlanmıştır.
PPK toplantıları, “2019 Yılında Para ve Kur Politikası” metninde açıklanan tarihlerde yapılmış; toplantılarda alınan kararlar ile PPK toplantı özetleri genel ağ sitesinde yayımlanmaya devam etmiştir. TCMB, başlıca faaliyetleri ile kamuoyunu yakından ilgilendiren uygulama değişikliklerini de 2019 yılı boyunca yaptığı 52 adet basın duyurusu aracılığıyla paylaşmıştır. TCMB, 2019 yılında uygulayacağı para ve kur politikasına yönelik bilgileri 5 Aralık 2018 tarihinde kamuoyu ile paylaşmıştır.
TCMB, daha önce açıkladığı yayımlama takvimi uyarınca 31 Mayıs 2019 ve 29 Kasım 2019 tarihlerinde Finansal İstikrar Raporu’nu genel ağ sitesinde yayımlamıştır. TCMB, Finansal İstikrar Raporu’nda, finansal istikrar alanında Türkiye’deki ve dünyadaki güncel gelişmeler ışığında, finansal sisteme ilişkin görüşlerini kamuoyu ile paylaşmıştır.
Aylık enflasyon gelişmelerinin kamuoyu tarafından daha sağlıklı biçimde yorumlanmasına katkıda bulunmak amacıyla, “Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu”nun enflasyonun açıklandığı günü takip eden iş günü yayımlanmasına devam edilmiştir.
Doğrudan iletişim kapsamında Başkan Murat Uysal, yurt içinde TCMB politika ve uygulamalarını içeren ve güncel ekonomik gelişmeleri değerlendiren sunum ve konuşmalar gerçekleştirmiştir. Bu kapsamda Başkan Uysal, göreve başladığında Anadolu Ajansına TCMB’nin gelecek dönemdeki iletişim politikasını da açıklayan bir röportaj vermiştir. Ayrıca Başkan Uysal, reel sektör ile iletişimi güçlendirmek ve TCMB politikalarını kamuoyuna daha iyi anlatmak amacıyla Ankara Sanayi Odası Meclis Toplantısı’nda “Ekonomik Görünüm ve Merkez Bankasının Reel Sektör Çalışmaları” başlıklı; İstanbul Sanayi Odası Meclis Toplantısı’nda ise “Dış Denge, Sürdürülebilir Büyüme ve Fiyat İstikrarı” başlıklı konuşmalar yapmıştır.TCMB’nin temel iletişim kanalı olan genel ağ sitesi, günün teknolojik koşullarına uygun bir şekilde ve kullanıcı ihtiyaçları göz önünde bulundurularak kullanılmaya devam edilmiştir.
TCMB, 2019 yılında güncellenen Sosyal Medya Stratejisi kapsamında sosyal medyayı aktif bir şekilde kullanmaya ve hesaplarında yaptığı paylaşımları görsel içerikler ile zenginleştirmeye devam etmiştir. Özellikle TCMB Twitter hesabı yoğun ve etkili bir şekilde kullanılmıştır. Bunun sonucunda Türkçe Twitter hesabının takipçi sayısı 237.000’e ulaşmıştır.
TCMB’nin dijital iletişim kanallarını zenginleştirmek amacıyla kullanmakta olduğu mobil uygulamanın yeni versiyonu Ağustos ayında Android ve iOS marketlerde yayına alınmıştır.
TCMB’nin sahip olduğu kültürel değerleri fiziki koşullar ve uzaklıklarla sınırlı kalmadan sergilemek ve bu değerleri geniş bir kitleye ulaştırabilmek amacıyla Sanal Müze hizmete açılmıştır. Sanal Müzede eski ve yeni banknotlar, Banka tarihini yansıtan kıymetler ve zengin sanat koleksiyonundan seçkilere yer verilmektedir. Sanal Müze Türkçe ve İngilizce olarak hizmet vermektedir.
Flickr hesabında ise TCMB tarafından düzenlenen etkinliklerin fotoğrafları paylaşılmaya devam edilmiştir. Ayrıca YouTube kanalıyla Başkanın konuşmaları ve Enflasyon Raporu, Finansal İstikrar Raporu, 2019 Yılı Para ve Kur Politikası ve TCMB tarafından düzenlenen etkinlikler için hazırlanan çeşitli bilgilendirme videoları ile Herkes için Ekonomi kapsamında hazırlanan videolar da kamuoyu ile paylaşılmıştır.
TCMB çalışanlarının görüşlerini kamuoyu ile paylaşabilmeleri, tartışmaya açmaları ve ekonomi gündemine zamanlı katkıda bulunabilmeleri amacıyla 2016 yılı Aralık ayında açılmış olan Merkezin Güncesi isimli kurumsal blog sayfasında yeni analizler yayımlanmaya devam etmiştir. Yıl boyunca Merkezin Güncesi’nde 19 yeni analiz yayımlanmıştır. Merkezin Güncesi, www.tcmbblog.org adresinden ve @TCMBBlog Twitter hesabından takip edilebilmektedir.
Bilgi Edinme Kanunu kapsamında oluşturulan Bilgi Edinme Sistemi (BES), T.C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi Sistemi (CİMER), T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Bilgi Edinme Birimi ile çeşitli kişi, kurum ve kuruluşlarla iletişimin sağlanması amacıyla oluşturulan elektronik posta adresi iletisimbilgi@tcmb.gov.tr aracılığıyla TCMB’ye yönlendirilen başvurular değerlendirilerek cevaplandırılmıştır. BES aracılığıyla toplam 1.616 (854 adedi e‑devlet aracılığı ile), CİMER aracılığıyla 477, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Bilgi Edinme Birimi aracılığı ile 6 ve “iletisimbilgi” adresinden alınan 4.683 adet başvuru değerlendirilerek gerekli işlemler yapılmıştır.
Diğer yandan, TCMB tarafından, bankalardan kredi ve mevduat faiz oranları derlenmekte ve bu veriler, gelen talepler çerçevesinde, çeşitli dönemleri ve türleri de içerecek şekilde, banka özelinde veya bankacılık sektör verisi olarak kamu kurumları, mahkemeler, bilirkişiler ve avukatlar ile resmi yazı ekinde paylaşılmaktaydı. Bu taleplerin karşılanması yoğun yazışma yükü ve emek sarfı oluşturmasının yanı sıra, adli süreçleri de uzatmaktaydı. Bu çerçevede, söz konusu verilere adli makamlarca Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) üzerinden, TCMB ile herhangi bir resmi yazışmaya gerek kalmaksızın erişilebilmesi amacıyla, T.C. Adalet Bakanlığı ile entegrasyon çalışması yürütülmüş ve başarıyla tamamlanmıştır. Böylelikle, sadece TCMB üzerindeki değil, adli makamlar ve tüm bankalar üzerindeki ilave iş yükü azaltılmış ve mahkeme süreçleri hızlanmıştır.
TCMB, fiyat istikrarının önemi konusunda farkındalık oluşturmak ve farklı paydaşlara ekonomi eğitimi vermek üzere başlattığı Herkes İçin Ekonomi girişimini sürdürmektedir. Bu girişim ile, farklı hedef kitlelere yönelik hazırlanan yayınlar, etkinlikler ve benzeri iletişim çalışmaları ile Herkes İçin Ekonomi mikrositesi aracılığıyla fiyat istikrarının önemi, merkez bankasının ekonomideki rolü ve güncel ekonomik konular hakkında toplumun farklı kesimlerine kendilerine uygun araç ve içeriklerle ulaşılması amaçlanmaktadır.
Bu girişimin önemli parçalarından birini Herkes İçin Ekonomi mikrositesi oluşturmaktadır. Temel ekonomi kavramlarını sunabilmek amacıyla 2018 yılında yayına alınan Herkes İçin Ekonomi mikrositesi, Haziran ayında tasarım olarak yenilenmiştir. Ülkemizde bu alanda yapılmış öncü bir çalışma niteliğinde olan mikrosite, TCMB’nin temel işlevleri ve temel ekonomik kavramlar konularında hazırlanan video, kitapçık, infografik ve testler gibi farklı türde içeriklerle güncel tutulmaktadır.
Ekonomi okuryazarlığı seviyesini artırmayı amaçlayan sitede, temel ekonomik kavramlar ile merkez bankacılığı kavramlarının yanı sıra güncel ekonomik gelişmeleri konu alan 70’i aşkın içerik yer almaktadır.
Herkes İçin Ekonomi girişimi kapsamında hazırlanan, okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise öğretmenlerinin derslerinde faydalanabilecekleri eğitmen ders planları, infografikler, videolar, sınıf içi etkinlikler ve benzeri eğitim materyalleri TCMB genel ağ sitesinde, Herkes İçin Ekonomi mikrositesinde ve T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Bilişim Ağı’nda (http://www.eba.gov.tr/eicerik/tcmb) yayımlanmaktadır.
Herkes İçin Ekonomi girişimi kapsamında Ankara’da başlatılan okul ziyaretlerine devam edilmiştir. Bu kapsamda, bir ilkokul ve dört ortaokul öğrencilerine yerinde eğitim faaliyetleri düzenlenmiş ve 562 öğrenciye yaş gruplarına uygun bir yaklaşımla para, paranın işlevleri, enflasyon, fiyat istikrarı ve merkez bankacılığı kavramları tanıtılmıştır.
Farklı hedef kitlelere yönelik olarak yürütülen Herkes İçin Ekonomi girişiminin yurt geneline yayılması amacıyla başlatılan ve çeşitli ilerdeki ilköğretim, lise, üniversite öğrencileri ile öğretmenler ve akademisyenlere yönelik etkinlikler düzenlenmesini hedefleyen “Herkes İçin Ekonomi Anadolu’da” projesi sürdürülmüştür. Proje çerçevesinde, 19‑22 Şubat 2019 tarihleri arasında Eskişehir’de, 3 Mayıs 2019 tarihinde İzmit’te ve 5‑6 Kasım 2019 tarihlerinde Amasya’da etkinlikler gerçekleştirilmiştir. Söz konusu etkinlikler kapsamında düzenlenen Öğretmen Buluşmalarına ilkokul, ortaokul ve lise öğretmenleri katılım sağlamış, öğretmenlere Herkes İçin Ekonomi girişimi, TCMB ve para politikası hakkında bilgi verilerek derslerinde kullanabilecekleri eğitim materyalleri tanıtılmıştır. Ziyaret edilen il genelinde ilkokul dördüncü sınıf, ortaokul yedinci sınıf, lise ziyaretlerinde ise on birinci sınıf öğrencilerine yönelik bilgilendirme sunumları gerçekleştirilmiştir. Bu seminerlerde öğrencilere kendi yaş düzeylerine uygun biçimde hazırlanan para, TCMB ve enflasyona ilişkin içerikler sunumlar, videolar, oyun ve yarışmalar eşliğinde anlatılmıştır. Buna ek olarak Eskişehir’de düzenlenen etkinlikler çerçevesinde, ilde eğitim veren üniversitelerin İktisadi ve İdari Bilimler Fakülteleri öğrencilerinin katılım sağlayabileceği Üniversite Buluşmaları etkinliği düzenlenmiştir. Bu etkinlik kapsamında ise TCMB yöneticileri gençlere merkez bankacılığı ve fiyat istikrarına ilişkin sunumlar gerçekleştirmiş ve gençlerin sorularını yanıtlamıştır. Çeşitli yarışmaların da yer aldığı etkinlikler üniversiteliler tarafından büyük ilgi görmüştür. Bu etkinliklerde 2.260 kişiye ulaşılmıştır.
TCMB’nin idari yapısı ve temel işlevleri ile işe alım süreci ve kariyer olanaklarına ilişkin bilgilendirme sunumlarını içeren ve öğrenciler ile TCMB çalışanları arasında soru‑cevap şeklinde bir iletişime imkân sağlayan yarım günlük etkinlikler olan Üniversite Buluşmaları sürdürülmüştür. Güz ve Bahar olmak üzere iki dönemde gerçekleştirilen bu etkinliklerle çeşitli üniversitelerden yaklaşık 1.500 üniversite öğrencisine ulaşılmıştır.
Önceden belirlenen takvim çerçevesinde yerli ve yabancı yatırımcı kuruluşlar ve kredi derecelendirme kuruluşlarından analistler, stratejistler, ekonomistler ve portföy yöneticileri ile TCMB İdare Merkezi’nde teknik içerikli toplantılar ve telekonferanslar düzenlenmeye devam edilmiştir. Yıl içinde 57 toplantıda toplam 283 kuruluş ve 418 kişi ile görüşme sağlanmıştır. Aynı dönemde kredi derecelendirme kuruluşları ile 3 tanesi telekonferans yöntemiyle olmak üzere 12 toplantı düzenlenmiştir.
Tablo 2.8.4.1: 2019 Yılında Düzenlenen Toplantılar
Dönem |
KDK ile Toplantılar |
Yatırımcı Kuruluşlar ile Toplantılar |
Yatırımcı Kuruluş Sayısı |
Toplam Kişi Sayısı |
|---|---|---|---|---|
Ocak‑Mart 2019 |
2 |
17 |
83 |
124 |
Nisan‑Haziran 2019 |
5 |
18 |
102 |
144 |
Temmuz‑Eylül 2019 |
3 |
11 |
59 |
88 |
Ekim‑Aralık 2019 |
2 |
11 |
39 |
62 |
Bunların dışında, Ankara’da faaliyet gösteren G20 ülkelerinin ekonomi ve mali ataşelerine makroekonomik gelişmeler ve para politikamız hakkında bilgi sağlamak ve ikili ilişkileri geliştirmek adına, Şubat ayında İdare Merkezinde bir sunum ve tanışma toplantısı gerçekleştirilmiştir.
Ayrıca, Mart ayında İMB bünyesinde düzenlenen “Central Bank Communication: Building Knowledge and Trust in a Changing World” başlıklı uluslararası eğitim faaliyetinde ve Eylül ayında İstanbul’da İletişim ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen “Central Banking Seminar on Communication: Enhancing Knowledge and Building Trust” başlıklı uluslararası seminerde, TCMB bünyesindeki yatırımcı ilişkileri faaliyetleri hakkında bilgilendirme sunumları yapılmıştır.
Paydaşların TCMB ve para politikasına ilişkin algılarını ölçmek için İletişim ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü bünyesinde devam eden çalışmalar kapsamında, yatırımcı algısının ölçülmesine yönelik analitik çalışmalara devam edilmiş, çeşitli eğitim programları ve seminerlere katılım sağlanmıştır.
